ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ:
Λαοί που αναζητούν την Ορθοδοξία
Πριν δεκατρία χρόνια, όταν ανέλαβα την νεοσύστατη τότε Ιερά Μητρόπολη Μεξικού με μόνο τρεις ιερείς και τρεις κυρίως Ελληνόφωνες Κοινότητες στο Μεξικό, στον Παναμά και την Βενεζουέλα, δεν θα περίμενα, ούτε καν θα μπορούσα να συλλάβω το θαύμα που σήμερα συντελείται για την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στην Λατινική Αμερική.
Ζήσαμε όλοι το θαύμα της Κούβας, όταν η Κυβέρνηση του Φιντέλ Κάστρο ανέλαβε την ανέγερση του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στην Αβάνα, και δέχθηκε επισήμως τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, ο οποίος τέλεσε τον Ιανουάριο του 2004 τα εγκαίνια του Ιερού τούτου προσκυνήματος. Ζήσαμε μέσα στη δεκαετία που πέρασε την εξάπλωση της πίστεώς μας στα κράτη του Μεξικού, της Κολομβίας, της Κόστα Ρίκα κ.λπ. Όμως ζήσαμε και ζούμε σήμερα το διαρκές δράμα του λαού της Αιτής, μετά από τον καταστρεπτικό και ολέθριο σεισμό του περασμένου Ιανουαρίου. Ένα δράμα που δυστυχώς θα επουλωθεί μόνο μετά την πάροδο αρκετών χρόνων.
Η Ελλάδα γνώρισε τον Χριστιανισμό και έζησε τη δική της Πεντηκοστή πριν δύο χιλιάδες χρόνια περίπου, από τον Απόστολο Παύλο και τούς λοιπούς Αποστόλους. Η Ελλάδα είναι η πιο ευλογημένη χώρα στον κόσμο. Τούτο γιατί, όπως επισημαίνω στους δικούς μας ιερείς, όποια πέτρα κι αν σήκωσης, υπάρχουν τα λείψανα κάποιου Αγίου, κάποιου Μάρτυρος, κάποιου Οσίου, κάποιου αγωνιστή της Ορθόδοξης πίστης. Εμείς, όμως, στην Λατινική Αμερική ζούμε τη δική μας Πεντηκοστή σήμερα. Για μας, εκτός από τις ολίγες ελληνόφωνες Κοινότητες, τώρα ήλθε ή Ορθοδοξία στην Λατινική Αμερική. Θυμάμαι πριν έξι χρόνια, όταν επισκέφτηκε την Κούβα ο Οικουμενικός Πατριάρχης μας, για να τελέσει τα εγκαίνια τού Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου, υπήρχαν μόνο τέσσερεις Κουβανοί Ορθόδοξοι. Και τώρα πάνω από χίλιες οικογένειες Κουβανών έχουν βαπτιστεί και έχουν ασπασθεί την Ορθοδοξία. Και κάθε μέρα προσέρχονται άλλοι, πολλοί, πού θέλουν να γνωρίσουν την Πίστη των Πατέρων μας. Πριν έξι χρόνια, με τα εγκαίνια του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου στην Αβάνα, άρχισε να λειτουργεί η πρώτη Ορθόδοξη Κοινότητα στη Χώρα. Τώρα, με την χάρη του Θεού και με το ακούραστο έργο των πέντε ιερέων μας (ο ένας Κολομβιανός και οι τέσσερες Κουβανοί), αναπτύσσεται ένα σημαντικό και εντυπωσιακό ιεραποστολικό έργο, σε άλλες τρείς πόλεις της Χώρας. Και τούτο παρά τις αντίξοες και δύσκολες οικονομικά συνθήκες. Τούτη τη στιγμή πού σας γράφω, βρίσκεται στην Ελλάδα ό Αρχιερατικός Επίτροπος της Κούβας, ο π. Αθηναγόρας, αναζητώντας άμφια και ράσα και αγιοπότηρα για το εκεί έργο μας. Παρότι οι Κουβανοί μας δίνουν το εξαίρετο προνόμιο να αποκτήσουμε περιουσία δική μας, πράγμα που δεν επιτρέπεται από το Σύνταγμα, δυστυχώς δεν υπάρχουν τα χρήματα για να αγοράσουμε με τριανταπέντε χιλιάδες ευρώ ένα κατάλληλο σπίτι, που θα μετατραπεί σε Ναό για τις λατρευτικές ανάγκες των νεοφωτίστων. Ελπίζουμε στη Χάρη του Θεού και προσευχόμαστε να βρεθεί κάποιος δωρητής.
Όταν επισκέφτηκα τον Πρόεδρο Φιντέλ Κάστρο πριν επτά χρόνια, για να μου επιδώσει την επίσημη πρόσκληση, με την οποία καλούσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη να επισκεφτεί την Κούβα, τον ευχαρίστησα για την ευγενή και φιλόξενη αυτή χειρονομία. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απάντηση που μου έδωσε: «Όχι Σεβασμιώτατε, ο λαός της Κούβας ευχαριστεί εσάς και τον Οικουμενικό Πατριάρχη που φέρνετε την Ορθοδοξία στη χώρα μας».
Πράγματι, μας ανήκει η Κούβα. Μας ανήκει η Αιτή, το Μεξικό, η Κόστα Ρίκα, ο Άγιος Δομίνικος και η Κολομβία, όπου τώρα, χάρη σε μία δωρήτρια του Ιεραποστολικού Συνδέσμου «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός», ανεγείρεται στην πόλη Κούκουτα της Κολομβίας, ο πρώτος Ιερός Ναός προς τιμήν των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Και τώρα, ώ του θαύματος, η Γουατεμάλα.
Όπως στα χρόνια των διωγμών οι Χριστιανοί ζούσαν στις κατακόμβες περιμένοντας, προσκαρτερώντας την ημέρα που ελεύθερα θα μπορούσαν να λατρέψουν τον Τριαδικό Θεό, έτσι και σε εμάς εδώ σε όλες τις Χώρες της Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής, για δεκαετίες αναρίθμητες ομάδες ανθρώπων, που εγκατέλειψαν την Καθολική Εκκλησία περίμεναν το αγκάλιασμα της Ορθοδοξίας. Μια τέτοια μεγάλη ομάδα στην Γουατεμάλα, πριν μερικούς μήνες, κτύπησαν τη θύρα της Μητρόπολής μας, ζητώντας να τους δεχθούμε στους κόλπους της κανονικής Εκκλησίας. Δεν τους ήξερα. Δεν γνώριζα καν ότι υπήρχαν. Και πράγματι σ’ αυτόν τον αχανή χώρο των είκοσι κρατών, της δικαιοδοσίας της Ιεράς Μητρόπολης Μεξικού είναι αδύνατον να τους γνωρίζουμε όλους. Αυτοί όμως, πριν από είκοσι χρόνια, είχαν ιδρύσει μία δική τους αντικανονική Ορθόδοξη Εκκλησία. Χωρίς ασφαλώς να γνωρίζουν καλά τί σημαίνει αυτό που έκαναν, και προσπαθούσαν να βιώσουν. Ζούσαν λαθεμένα, με έναν δικό τους τρόπο, μία «ορθόδοξη» λατρευτική ζωή. Ήξεραν και ήθελαν την Ορθοδοξία. Ήξεραν ότι η δική μας Εκκλησία έχει την αληθινή πίστη, ότι τους ανήκει η Ορθόδοξη διδασκαλία και τρόπος ζωής. Πίστευαν ότι μόνο σ’ αυτήν θα εύρισκαν τον Σωτήρα και Λυτρωτή Χριστό. Έτσι, για είκοσι χρόνια, βάδιζαν ένα δρόμο με την ελπίδα ότι θα έφθαναν στην αλήθεια. Γνωρίζοντας δε ότι έπρεπε να μνημονεύουν κάποιο Δεσπότη, σε όλες τις ακολουθίες τους, τα τελευταία δέκα χρόνια μνημόνευαν τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη.
Μετά από είκοσι χρόνια, ήλθε «το πλήρωμα του χρόνου». Ψάχνοντας, πριν λίγους μήνες, έμαθαν πως στο Μεξικό υπάρχει ο κανονικός Μητροπολίτης και μια Μητρόπολη του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Με βρήκαν και κτύπησαν την πόρτα αιτούμενοι να τους δεχθώ. Έστειλα δύο ιερείς να τους γνωρίσουν και να διαπιστώσουμε ποιοί είναι και εάν η επιθυμία τους είναι σοβαρή και βάσιμη. Εξεπλάγην. Επρόκειτο για μια ομάδα με περισσότερους από 500.000 ανθρώπους, με 338 εκκλησίες και παρεκκλήσια, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι ιθαγενείς της Γουατεμάλας, και μάλιστα της αρχαίας φυλής των Μάγια. Ζουν μέσα στα βουνά και τις απέραντες πεδιάδες της χώρας και στις νότιες ακόμα πόλεις του Μεξικού. Έκανα τον σταυρό μου και ευχαρίστησα την Παναγία για αυτό το θαύμα. Τώρα καταλαβαίνω πλήρως, τί εννοούσε ο μέγας βυζαντινολόγος και ιστορικός του προηγούμενου αιώνα, Στήβεν Ράνσιμαν, όταν έγραφε ότι «η τρίτη χιλιετηρίδα ανήκει στην Ορθοδοξία». Τώρα καταλαβαίνω τα λόγια ενός ευγενούς Μεξικανού, καθηγητού Πανεπιστημίου και πιστού της Εκκλησίας μας, όταν μου είπε: «Σεβασμιώτατε, η Ορθοδοξία είναι σαν ταιριαστό παπούτσι για μας τους Λατινοαμερικάνους, αρκεί να ξέρετε πώς να μας το φορέσετε».
Έτσι δέχθηκα την ομάδα αυτή και σαν πρώτο βήμα, χειροτόνησα τους δύο αρχηγούς της ομάδος. Τώρα αρχίζει ο μακρύς δρόμος της κατήχησης των εκατοντάδων χιλιάδων αυτών ανθρώπων. Θα χρειασθούν μερικά χρόνια και πολύς αγώνας, αλλά ευλογημένος αγώνας, να διδάξουμε στους νέους πιστούς μας τί σημαίνει Ορθόδοξο βίωμα, και πώς βιώνει κανείς τον δικό του δρόμο προς τον Γολγοθά, που οδηγεί στην προσωπική τους Ανάσταση. Με την επιμόρφωση καταλλήλων ιθαγενών κληρικών θα μάθουν να ζουν τη λατρευτική ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας και αφού βαπτισθούν και λάβουν το Άγιο Χρίσμα, να κοινωνούν τα Άχραντα και Άγια Μυστήρια, το Σώμα και το Αίμα του Δεσπότη και Λυτρωτή Χριστού μας. Αντιλαμβάνεσθε όμως ότι, για όλο αυτό το έργο που τώρα εκτυλίσσεται μπροστά μας, χρειαζόμαστε τη βοήθεια σας. Χρειάζονται τα οικονομικά μέσα να αποσταλούν ιερείς μας στην Γουατεμάλα, για να διδάξουν στους εκεί κατηχητές, πώς πρέπει να κατηχήσουν τους πιστούς. Χρειάζονται τα οικονομικά μέσα να τυπωθούν εκατοντάδες χιλιάδες κατηχητικά κείμενα, για παιδιά και για μεγάλους. Εν τω μεταξύ, πολλοί από αυτούς είναι αμόρφωτοι. Χρειάζονται χρήματα να ετοιμάσουμε βιντεοκασέτες στα ισπανικά, ακόμα δε και στην τοπική διάλεκτο των Μάγια, ώστε από τις κασέτες αυτές να γνωρίσουν τη Θεία Λειτουργία, το Βάπτισμα, το Χρίσμα και όλες τις Ακολουθίες της Εκκλησίας μας.
Φαντάζεσθε τί σημαίνει αυτό για την Ορθοδοξία; Και αυτή είναι μόνο η αρχή. Ο αγώνας τώρα αρχίζει. Πραγματικά μας ανήκει η Λατινική Αμερική. Πραγματικά, η τρίτη χιλιετηρίδα ανήκει στην Ορθοδοξία. Εμείς με τα λίγα μέσα που διαθέτουμε, αλλά με την διάπλατη και απέραντη και ατέρμονη Χάρη και παρουσία του Παναγίου Πνεύματος, θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας.
Ζητούμε όμως τη συμπαράστασή σας. Όπως αναγράφω πιο πάνω, χρειαζόμαστε μια δωρεά των τριανταπέντε χιλιάδων ευρώ για την αγορά του ακινήτου στην Κούβα, όπου θα θεμελιώσουμε Εκκλησία και αίθουσες συνάξεων και κατηχήσεως των πιστών. Χρειαζόμαστε επίσης μία άλλη δωρεά είκοσι πέντε χιλιάδων ευρώ, για να αρχίσουμε τη κατήχηση των νέων πιστών της Γουατεμάλας. Να τυπώσουμε κατηχητικά κείμενα, να ετοιμάσουμε βιντεοκασέτες των Ιερών Ακολουθιών και να αποστείλουμε καταλλήλους ιερείς μας στη Χώρα αυτή να αναλάβουν το σοβαρό τούτο έργο.
Πιστεύουμε ότι ο Ιεραποστολικός Σύνδεσμος «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός», που όλα αυτά τα χρόνια αποτελεί το κύριο στήριγμα του έργου και της προσπάθειας που κάνουμε, και εσείς οι ευλαβείς δωρητές και τα μέλη του Συνδέσμου θα μας συνδράμετε στον νέο τούτο έργο που ο Θεός ανοίγει μπροστά μας. Ζει Κύριος ο Θεός εις τους αιώνας!
Με ευχές και άπειρες ευχαριστίες
† Ο Μεξικού Αθηναγόρας